درخواست رسیدن به راه هدایت و ثمره آن

بسم الله الرحمن الرحیم

درس هفتگی اخلاق آیت الله محمدعلی جاودان شامگاه پنجشنبه ۱۸ خردادماه ۱۴۰۲ شمسی در مسجد امام خمینی(ره) بازار تهران برگزار شد که توفیق حضور در این جلسه و بهره از محضرشان نصیبم شد.

آیت الله جاودان در این جلسه با اشاره به اهمیت رسیدن درخواست رسیدن به راه هدایت الهی و صراط مستقیم به تبیین راه هدایت و ثمرات آن پرداختند و پاکدامتی و ترک گناه را از مهمترین عوامل رسیدن به راه هدایت برشمردند.

در ادامه گزیده یادداشت‌هایم از بیانات این استاد برجسته اخلاق شهر تهران تقدیم شما معارف‌جویان عزیز می‌گردد تا از این طریق شما نیز بهره‌مند از این جلسه شوید.

منظور از صراط مستقیم

روزی چندین بار در نماز می‌گوییم: «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ» و از خدا راه هدایت و صراط مستقیم را درخواست می‌کنیم. این آیه یک دعای قرآنی است که به نیت دعا و درخواست راه راست و هدایت آن را می‌خوانیم.

در آیه بعد درباره این راه راست از خدا این‌گونه درخواست می‌کنیم و می‌گوییم: «صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ» راه کسانی که به آن‌ها نعمت داده‌ای و این راه را از خدا درخواست می‌کنیم.

چه کسانی خدا به آن‌ها نعمت داده

حالا اینها چه کسانی هستند که ما نیز از خدا درخواست می‌کنیم در راه چنین کسانی باشیم؟ خداوند در آیه ۶۹ سوره نساء آن‌ها را معرفی نموده و می‌فرماید: «وَمَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَٰئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِینَ ۚ» و کسانی که از خدا و پیامبر اطاعت کنند، در زمره کسانی از پیامبران و صدّیقان و شهیدان و شایستگان خواهند بود که خدا به آنان نعمت [ایمان، اخلاق و عمل صالح] داده است.

این افراد خداوند را به طور کامل اطاعت کردند و کسانی هستند که خدا به آن‌ها نعمت داده است که ما در نماز راه چنین افرادی را درخواست می‌کنیم و اینها انبیا، صدیقین، شهدا و صالحین هستند. حالا هر کس خدا و رسولش را دقیق اطاعت کند با این افراد محشور می‌شود.

حالا حساب کنید که ۱۲۴ هزار نبی داریم و بزرگ صدیقین هم امیرالمؤمنین علیه‌السلام و صدیقه کبری سلام‌الله علی‌ها است و صالحین هم کسانی هستند که ایمان آورده و عمل صالح کردند به‌نحوی‌که نماز آن‌ها یک نماز صحیح و درست است که یک‌ذره در نماز حواس آن‌ها بیرون نرفته است.

ما هم می‌توانیم این‌گونه باشیم؛ اما مداومت می‌خواهد که بر عمل صالح مداومت داشته باشیم که با این مداومت عمل صالح شخصیت انسان را عوض می‌کند و یک شخصیت خوب و صالح از او می‌سازد.

منظور از نعمت چیست؟

حالا این نعمت چیست و منظور از این نعمت چیست؟ این نعمت، نعمت ولایت است و این فضل خداوند است که خداوند به برخی نعمت ولایت داده است و این افراد دائماً تحت ولایت خداوند هستند.

منظور از شهدا در این آیه

و منظور از شهدا هم کسانی نیستند که در راه خدا کشته و به‌اصطلاح شهید شده اند، بلکه شهدا در اینجا منظور شاهدان اعمال خلق هستند.

در دنیا هیچ خلوتی وجود ندارد

بدانید که ما اصلاً هیچ خلوتی در این دنیا نداریم و هر چه در را ببندید و پرده را هم بکشید باز خلوتی وجود ندارد و نیست، چون یک عده دائماً و همیشه شاهد اعمال ما هستند! اما اگر این شاهدان اعمال از ما بدی نبینند نتیجه خوبی برای شما دارد و این شهدا شاهدان اعمال ما هستند.

کاری کنید که خدا ولی و سرپرست شما شود

حالا اگر مؤمن باشید خدا ولی شما می‌شود و مواظب شما است و همه چیز شما را تحت‌نظر دارد که اشتباه نکنید و سایه ولایت الهی را در تمام زندگی خواهید دید.

حالا اگر خدا ولی و مواظب شما شد دیگر خداوند مواظب است که هر مدرسه‌ای نروید و هر جایی سرکار نروید، اگر رفیق بدی سر راه شما آمد کاری می‌کند که او برود و کلاً خدا ولی شما می‌شود و نمی‌گذارد رفیق بدی به شما نزدیک شود و از صراط مستقیم خارج شوید.

مؤمن هرگز گناه نمی‌کند/ خروج از ایمان با گناه

بنابراین اگر انسان مؤمن بود و ولی داشته باشد، آن ولی نمی‌گذارد او بیراهه برود و از خطرات او را حفظ می‌کند؛ اما اگر انسان مؤمن نباشد و گناه کند چنین کسی ایمان ندارد و اگر در حال گناه بمیرد، بی‌ایمان مرده است!

خدا ولی مؤمن است و مؤمن نیز هرگز گناه نمی‌کند و از همه چیز خودش مراقب و مواظبت می‌کند که گناه نباشد. گناه و بی‌اعتقادی به خدا شوم است و یکی از مشکلات اهل جهنم این است که به خدا غضب دارند! اما اگر انسان گناه نکند و رفتار و اخلاق او خوب باشد چنین فردی مورد هدایت الهی قرار می‌گیرد.

مرحوم طیب وقتی با زن نامحرم روبرو می‌شد اصلاً به‌صورت زن نامحرم نگاه نمی‌کرد این با حیایی صفت خوبی است و باعث می‌شود خدا به چنین فردی محبت کند و او را هدایت کند.

لزوم اطاعت همه دستورات دین/ آیا می‌شود یک دستور را اطاعت نکرد؟

اسلام یک دین کامل است و مؤمن همه دستورات اسلام را قبول دارد و اطاعت می‌کند، این طور نیست که یکی بگوید من همه دستورات اسلام را قبول دارم؛ اما دستور جهاد را قبول ندارم، یا اینکه بگوید من دستور حجاب را قبول ندارد! اصلاً مشکل اصلی شیطان که رانده شد همین بود، مشکل او فقط یک سجده بود که گفت کل دستورات الهی را قبول دارم؛ اما این یک مورد را نمی‌پذیرم و تکبر کرد و از درگاه الهی رانده شد و زمین خورد!

چرا برخی گمراه می‌شوند؟ / ظالم به‌خاطر ظلمش گمراه می‌شود

خدا کسی را گمراه نمی‌کند؛ اما برخی خصلت‌ها گمراهی را به همراه دارد، مثلاً کسی که ظالم است و ظلم می‌کند خدا او را گمراه می‌کند! اگر به زن و بچه یا پدر و مادر خود به‌گونه‌ای بی‌ادبانه حرف بزنید که حرف‌زدن شما نیش‌دار باشد و بدحرف بزنید، این ظلم است و کسی که ظالم باشد خدا او را گمراه می‌کند.

گمراهی هم این است که خدا چنین فردی را رها می‌کند و دیگر مواظب او نیست و وقتی او را رها کرد و مواظبش نبود یک طعمه آماده برای شیطان است و شیطان سریع می‌آید و او را می‌برد و گمراه می‌شود و به حدی گمراه می‌شود که دیگر هیچ حرف درست و حقی را نمی‌پذیرد و سخن حقی دیگر در او تأثیر ندارد!

با پاکی و ترک گناه به هدایت می‌رسید / ثمره شرح صدر

رسیدن به هدایت الهی در اثر پاک‌دامن و ترک گناه نصیب انسان می‌شود و خدا او را حفظ می‌کند. پس سعی کنید در دنیا گناه نکنید و همیشه شرح صدر داشته باشید. مواظب باشید تا کسی به شما حرف تندی زد و چیزی گفت بتوانید آرامش خود را حفظ کنید و پاسخ تندی به او ندهید. بدانید کسی که اخلاق بدی ندارد او شرح صدر دارد.

اگر شرح صدر داشته باشید به هدایت خاص الهی می‌رسید و سرانجام به بهشت می‌رسید آن هم بهشتی که امام حسین علیه‌السلام روح بهشت است. اگر در دنیا حسینی بودید آنجا هم با امام حسین علیه‌السلام محشور می‌شوید.

بدانید که ترک گناه ما را از همه جهت در دنیا و آخرت نجات می‌دهد. سعی کنید طوری زندگی کنید که امام‌زمان عج از ما راضی باشند.

بهشت سرانجام هدایت‌یافتگان

سرانجام چنین کسانی که در صراط مستقیم هدایت الهی قرار گرفتند و خداوند ولی آن‌ها بود، دارالسلام است که هیچ آزار و ترسی در آنجا نیست و همه چیزش سلامت است که خداوند در آیه ۱۲۷ سوره انعام می‌فرماید: «لَهُمْ دَارُ السَّلَامِ عِنْدَ رَبِّهِمْ ۖ وَهُوَ وَلِیُّهُمْ بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ» برای آنان نزد پروردگارشان خانه سلامت و امن است؛ و به پاداش کارهای پسندیده‌ای که همواره انجام می‌دادند؛ ولی و سرپرست آنان است.

پدیدآورنده:

به کوشش: امیرمحسن سلطان احمدی

www.soltanahmadi.ir